Շենքերում էներգաարդյունավետ ներդրումների ռիսկերի նվազեցման թեմայով աշխատաժողով

ՄԱԶԾ-ի Հայաստանյան գրասենյակը, համախմբելով ազգային և միջազգային գործընկերներին, կազմակերպել է տեխնիկական խորհրդակցություն Հայաստանի շենքերում էներգաարդյունավետ արդիականացման (ԷԱ) ուղղությամբ ներդրումների վրա ազդող հիմնական ռիսկերի և դրանց հասցեագրման համար անհրաժեշտ քաղաքականության գործողությունների վերաբերյալ։

Այս քննարկումը կարևոր քայլ էր երկարաժամկետ ԷԱ ներդրումների խթանման համար ավելի կայուն և ապահով ներդրումային միջավայր ստեղծելու ուղղությամբ, հաշվի առնելով նման ներդրումների առանցքային կարևորությունը՝ էներգետիկ աղքատությունը նվազեցնելու, բնակչության կենսապայմանները բարելավելու և կլիմայի փոփոխության օրակարգի շրջանակներում Հայաստանի կանաչ անցման հանձնառությունների համահավասար իրագործումը ապահովելու առումով։

Գրեթե 2 տասնամյակ շարունակ ՄԱԶԾ-ն մշտական աջակցություն է ցուցաբերում Հայաստանի կառավարությանը շենքերի էներգաարդյունավետության խթանման ուղղությամբ՝ քաղաքականության, ֆինանսական և տեխնիկական կարողությունների զարգացման գործողությունների միջոցով։ Մինչ այժմ կատարված աշխատանքները զգալիորեն նպաստել են շենքերի ԷԱ ուղղությամբ ներդրումների ազգային շրջանակի բարելավմանը։ Այնուամենայնիվ, հաշվի առնելով, որ Հայաստանը շարունակաբար ընդլայնում է արդիականացման ծրագրերի ընդգրկույթը, անհրաժեշտ են լրացուցիչ ջանքեր՝ ներդրումներին խոչընդոտող ռիսկերը կանխելու և մեղմելու ուղղությամբ, հատկապես՝ բազմաբնակարան շենքերի գծով։

Այս գործընթացին օժանդակելու նպատակով ՄԱԶԾ-ն նախաձեռնել է շենքերի ԷԱ ներդրումների ռիսկերի համապարփակ գնահատում, որի արդյունքում ՀՀ կառավարության, միջազգային կազմակերպությունների և ֆինանսական կառույցների համար մշակվել են քաղաքականության գծով գործնական առաջարկություններ: Ռիսկերի գնահատման աշխատանքներն իրականացվել են «Berlin Economics» և «Modex» ընկերությունների միջազգային և տեղական փորձագետների կողմից։ Ուսումնասիրության շրջանակը ընդգրկել է իրավական, ինստիտուցիոնալ, ֆինանսական, տեխնիկական, սոցիալական և խաչաձև բնույթի խոչընդոտները:

Աշխատաժողովի ընթացքում ՄԱԶԾ-ի և նրա փորձագիտական խմբի կողմից ներկայացվեցին վերլուծության արդյունքում կատարված եզրահանգումները և առաջարկությունների նախագծերը, որից հետո տեղի ունեցավ ինտերակտիվ քննարկում պետական մարմինների, միջազգային զարգացման գործընկերների, ֆինանսական կառույցների և այլ շահագրգիռ կողմերի ներկայացուցիչների հետ: Մասնակիցների կողմից տրվեցին արժեքավոր արձագանքներ և հետադարձ կապ՝ քաղաքականության գծով առաջարկությունները լրամշակելու և կատարելագործելու ուղղությամբ։ Առաջարկությունների նպատակն է՝ ամրապնդել ԷԱ ներդրումների համար նպաստավոր միջավայրը և աջակցել Հայաստանի տարածքում շենքերի ԷԱ արդիականացման ընդգրկույթի ընդլայնմանը:

Լրամշակումից հետո առաջարկությունները կվերջնականացվեն շահագրգիռ կողմերի հետ խորհրդակցությունների հիման վրա, և ազգային գործընկերներին կներկայացվեն 2026 թվականի սկզբին: Ակնկալվում է, որ դրանք հիմք կծառայեն ընթացիկ քաղաքականության բարեփոխումների համար, որոնք ընդգրկում են հարցերի լայն շրջանակ․ սկսած շինարարական նորմերից, ԷԱ ստանդարտներից և ֆինանսական ռիսկերի նվազեցման գործիքներից մինչև բազմաբնակարան շենքերի կառավարման, էներգետիկ աուդիտների և բնակարանային սեփականատերերի կողմից որոշումների կայացման մեխանիզմների բարելավման խնդիրները:

Վերջնական նպատակը հստակ է և անփոփոխ՝ ապահովել ԷԱ արդիականացման մատչելիությունը և հասանելիությունը բոլորի, և հատկապես՝ կանանց և բնակչության խոցելի խմբերի համար:

Նախաձեռնությունն իրականացվում է «Շենքերի էներգաարդյունավետ արդիականացմանն ուղղված ներդրումների ռիսկերի նվազեցում» ՄԱԶԾ-ԿԿՀ ծրագրի շրջանակում։