Թեթևացնելով բեռը. Ինչպես է էներգաարդյունավետ արդիականացումը նպաստում Դիլիջանի բնակիչներին

 Տասնամյակներ անց առաջին անգամ 70-ամյա Անահիտ Բարսեղյանը նախորդ ձմռանը ստիպված չեղավ միացնել ջեռուցումը։ Էներգաարդյունավետ արդիականացմանն ծրագրի շնորհիվ նրա նախկինում սառը բնակարանը այժմ ջերմ է և հարմարավետ՝ առանց լրացուցիչ ծախսերի։

Վերջին տարիներին Դիլիջանը դարձել է պահանջված զբոսաշրջային ուղղություն Տավուշի մարզում՝ շնորհիվ իր հիասքանչ բնապատկերների և հարուստ մշակութային ժառանգության։ Սակայն շատերը, հատկապես խորհրդային ժամանակների շենքերում բնակվող տարեցները, բախվում են լուրջ մարտահրավերների։ Մաշված ենթակառուցվածքներն ու անկանխատեսելի եղանակային պայմանները դժվարություններ են ստեղծում տարեց բնակիչների համար, ինչպիսին Անահիտ Բարսեղյանն է, ով իր համեստ կենսաթոշակով է հոգում կենցաղային ծախսերը։

«Ես այս շենքում ապրում եմ 1980-ականներից, և այս ձմեռ առաջին անգամ էր, որ ջեռուցումը միացնելու կարիք անգամ չունեցա, քանի որ բնակարանս բավականին տաք էր», – կիսվում է տիկին Անահիտը։ «Մեր շենքում կատարված բարեփոխումներն իսկապես փոխակերպեցին այն, և ես շատ շնորհակալ եմ այս ամենի համար»։

Տիկին Անահիտը բնակվում է Դիլիջանի այն 11 բնակելի շենքերից մեկում, որոնք արդիականացվել են ՄԱԿ-ի Զարգացման ծրագրի (ՄԱԶԾ), Կլիմայի կանաչ հիմնադրամի և ՀՀ կառավարության աջակցությամբ։ Այն իրականացվել է Հայաստանի պետական սուբվենցիոն ծրագրի շրջանակներում՝ նպատակ ունենալով նվազեցնել էներգիայի սպառումը, կրճատել ջերմոցային գազերի արտանետումները և բարելավել բնակիչների կյանքի որակը։

Վերանորոգման աշխատանքները ներառել են շենքերի արտաքին պատերի, տանիքի ջերմամեկուսացում, աստիճանավանդակների հատվածում հին պատուհանների և դռների փոխարինում էներգաարդյունավետ տարբերակներով։ Անվտանգության և հարմարավետության նկատառումներից ելնելով՝ տեղադրվել են ժամանակակից լուսադիոդային լուսավորության համակարգեր՝ ընդհանուր օգտագործման տարածքներում։ Արդյունքում, բնակարաններում միջին ջերմաստիճանը ձմռանը բարձրացել է 4-5°C-ով, ինչը զգալիորեն նվազեցրել է ջեռուցման ծախսերը։ Ընդհանուր առմամբ, ամբողջ երկրում նմանատիպ աշխատանքներ են իրականացվել 157 բնակելի շենքերում։

Տիկին Անահիտի համար այս փոփոխությունները միայն ջերմության մասին չեն՝ դրանք հանգստություն և ապահովության զգացում են բերում։

«Մեր ընտանիքն առաջիններից էր, որ տեղափոխվեց այս շենք: Այն ժամանակ ամեն ինչ նոր էր, և մենք ունեինք կենտրոնացված ջեռուցում»,- հիշում է տիկին Անահիտը։
«Բայց մեր կյանքը փոխվեց, և 1990-ականների դժվարությունները ստիպեցին մեզ պայքարել բնակարանը ջեռուցելու համար։ Երբեմն մենք ընդհանրապես չէինք կարողանում տաքացնել մեր տունը, քանի որ դա չափազանց թանկ էր»։

Բացի այդ, էներգաարդյունավետ արդիականացման արդյունքում լուծվել է նաև անձրևաջրերի հեռացման խնդիրը, որը տարիներ շարունակ անհանգստացրել էր բնակիչներին։ «Ջուրն այլևս ներս չի թափանցում պատուհաններից կամ տանիքից»,- նշում է տիկին Անահիտը։ «Վերջապես, ես կարող եմ չանհանգստանալ, երբ անձրև է գալիս»։

Դիլիջանում 11 բնակելի շենքերի էներգաարդյունավետ արդիականացումը, որը կազմել է 670 միլիոն դրամ, ֆինանսավորվել է ՄԱԶԾ-ի, ՀՀ կառավարության և Դիլիջան համայնքի կողմից, որից 75%-ը պետական սուբվենցիոն ծրագրի միջոցներով, իսկ 25%-ը ՄԱԶԾ-ԿԿՀ ծրագրի ներդրումներով։

«Հեշտ կյանք չեմ ունեցել։ 1970-ականներին համալսարանն ավարտել եմ որպես ինժեներ, բայց ստիպված աշխատել եմ տարբեր տեղերում, որպեսզի կարողանամ ծայրը ծայրին հասցնել և երեխաներիս կարիքները հոգալ: Լվացքատանն եմ աշխատել, հիվանդանոցում։ Ժամանակի ընթացքում երեխաներս մեծացան, ամուսնացան և հեռացան Դիլիջանից՝ ավելի լավ հնարավորությունների ետևից, իսկ ես մնացի մենակ՝ իմ համեստ թոշակով և առողջական խնդիրներով: Բայց այս ծրագրի շնորհիվ ես ինձ ապահով ու հարմարավետ եմ զգում իմ տանը։ Նման ծրագրերը շատ կարևոր են ինձ պես մարդկանց համար», - ասում է տիկին Անահիտը։

Տիկին Անահիտի և Դիլիջանի 1,100-ից ավելի բնակիչների համար էներգաարդյունավետ արդիականացման շնորհիվ ոչ միայն նվազել են ջեռուցման ծախսերը, այլև նրանք ձեռք են բերել հարմարավետություն, ապահովություն և արժանապատիվ կյանք։

Այս նախաձեռնությունները ծառայում են որպես Հայաստանի կայուն քաղաքային զարգացման մոդել՝ ցույց տալով, թե ինչպես էներգաարդյունավետության ոլորտում ռազմավարական ներդրումները կարող են դրականորեն ազդել քաղաքացիների կյանքի և համայնքի վրա: Այսօր առաջնահերթություն տալով նման նախագծերին՝ մենք կառուցում ենք առավել դիմակայուն, ծախսարդյունավետ և բարենպաստ կլիմայական պայմաններ գալիք սերունդների համար:

Սկզբնաղբյուրը՝ https://www.undp.org/